Υπόθεση Hellenic Swap

Από το 2009 μια σειρά από δημοσιεύματα σε ελληνικά και ξένα Μ.Μ.Ε ασχολήθηκαν, όχι με ιδιαίτερη έκταση, με το ζήτημα του «μαγειρέματος» των στατιστικών της ελληνικής οικονομίας από τις ελληνικές κυβερνήσεις και κατ’ επέκταση με τους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς που πρωταγωνίστησαν στις υποθέσεις αυτές.

Η αξία τέτοιων αποκαλύψεων δεν εξαντλείται στο να δείξει μόνο λάθη και παραλείψεις των πολιτικών και κυβερνώντων. Πολύ περισσότερο δείχνει πως τα διαπλεκόμενα συμφέροντα είναι κανόνας στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και πως το αλισβερίσι κυβερνήσεων-κρατών και της αγοράς έχει τεράστιες επιπτώσεις στο οικονομικό και πολιτικό μέλλον μιας χώρας, που όταν αποκαλυφθούν είναι πλέον αργά.

Αυτό το άρθρο αποτελεί συμπλήρωμα στο εξαιρετικό κείμενο του Ιουλιανού για τους κερδοσκόπους «συνεργάτες» των ελληνικών κυβερνήσεων. Το θέμα του σχετίζεται με την ανάμειξη της Goldman Sachs στη διαμόρφωση του ελληνικού χρέους και ελλείμματος. Προσπάθησα να συνθέσω ένα παζλ γεγονότων, δημοσιεύσεων και αριθμών που κυριολεκτικά ζαλίζει το μυαλό λόγω πολυπλοκότητας, γι’ αυτό και απλοποίησα όσο γινόταν την επεξήγηση των οικονομικών στοιχείων.

Τον καιρό λοιπόν που η Ελλάδα επρόκειτο να περάσει στην ευρωζώνη όλοι γνωρίζουμε ότι υποχρεούταν να παρουσιάζει συγκεκριμένα όρια ελλείμματος (έως 3%) και χρέους (έως 60% του ΑΕΠ), βάσει του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και των λεγόμενων κριτηρίων Σύγκλισης που καθορίστηκαν στο Μάαστριχτ. Επίσης γνωρίζουμε από σχετικά πρόσφατα δημοσιεύματα ότι «μαγειρεύτηκαν» τα στατιστικά αυτά, ακόμα και εν γνώσει των Ευρωπαίων, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία εισόδου της Ελλάδας στην ΟΝΕ¹.

Το 2000 και το 2001 λοιπόν η Ελλάδα επί πρωθυπουργού Σημίτη και η Goldman Sachs, συμφώνησαν το περίφημο “currency swap”. Ένα μέρος του χρέους της Ελλάδας καταμετρούταν σε δολλάρια και γιεν Ιαπωνίας, με αποτέλεσμα η είσοδος στην ΟΝΕ να καθιστούσε απαραίτητη τη μετατροπή τους σε ευρώ. Η συμφωνία με τη Goldman επέτρεψε να γίνει η μετατροπή με παλαιότερη και όχι τρέχουσα ισοτιμία και να αφαιρεθεί από το ονομαστικό χρέος της χώρας ένα σεβαστό ποσό. Η ίδια η εταιρεία δήλωσε πως το συνολικό ποσό που απέφεραν οι «ανταλλαγές νομίσματος» ανέρχεται στα 2,3 δις ευρώ². Ενώ στην Ελλάδα οι συμφωνίες αυτές πέρασαν στα ψιλά γράμματα, ακόμα και με τις αποκαλύψεις της τελευταίας διετίας, στον Αμερικάνικο Τύπο έχουν όνομα: Αριάδνη, Αίολος και Άτλας³, τρεις εταιρείες-οχήματα ειδικού σκοπού.

Σύμφωνα με πληροφορίες των New York Times, των Financial Times, του Euroweek και άλλων δημοσιογραφικών portals, η «Αριάδνη» ήταν η πρώτη συμφωνία GoIdman-Ελλάδας το 2000 και σύμφωνα με την οποία το Ελληνικό Δημόσιο δεσμεύει για λογαριασμό της Goldman μέρος των μελλοντικών εσόδων του Ο.Π.Α.Π. Ο «Αίολος», ιδρυθείς το 2001, επέτρεψε τη δέσμευση εσόδων από τα τέλη του «Ελευθέριος Βενιζέλος»⁴ και ο «Άτλας», την ίδια χρονιά, τη δέσμευση εσόδων από τα τέλη διοδίων⁵. Στη διαχείριση και εποπτεία των επιχειρήσεων αυτών και των συναλλαγών τους φέρονται να εμπλέκονται επίσης οι Morgan Stanley και UBS και οι ελληνικές Eurobank, Εθνική Τράπεζα και Alpha Bank.

To 2002 η αγαστή συνεργασία ελληνικής κυβέρνησης και Goldman όμως συνεχίστηκε: νέο swap αυτή τη φορά από γιεν και δολλάρια πάλι σε ευρώ αποδίδει 1 δις ευρώ «απαλλαγή» για το ελληνικό χρέος. Αυτή ήταν η «ζαβολιά» για την οποία η καγκελάριος Μέρκελ ορυόταν το 2009⁶και οι Έλληνες κατηγορούνταν για εξαπάτηση της Ευρώπης. Ήταν ακόμα μια «καινοτομία» και «κατόρθωμα» της ομάδας τεχνοκρατών της Goldman, διότι πέτυχαν μια ακόμα πολύ επικερδή συμφωνία: η Ελλάδα εξέδωσε ομόλογα αξίας 10 δις δολλαρίων και μέσω της Goldman τα αντάλλαξε σε 8,4 δις ευρώ χρησιμοποιώντας παλαιότερη ισοτιμία (και όχι την τρέχουσα, βάσει της οποίας θα έπρεπε η μετατροπή να της δώσει 7,4 δις ευρώ).

Τα swaps του 2000, 2001 και 2002 ήταν επί της ουσίας «δομημένα» προϊόντα που σκαρφίστηκε η Goldman, τα οποία «εξασφάλισαν» αρκετά δις ευρώ στο ελληνικό δημόσιο και του επέτρεψαν να παρουσιάσει μικρότερο έλλειμμα στη Eurostat.

Η Goldman από τη μεριά της κέρδισε 300 εκατομμύρια δολάρια μόνο από την τελευταία συναλλαγή ως αμοιβή για την «εξυπηρέτηση» και περίπου 5 δις σε βάθος χρόνου από τόκους260 εκατομμυρίων το χρόνο με λήξη αποπληρωμής της συμφωνίας το 2019. Με απλά λόγια μαγείρεψε το χρέος της Ελλάδας με αντάλλαγμα μια αδρή μελλοντική πληρωμή. Επιπλέον «ασφάλισε» την έκθεση της έναντι του ελληνικού χρέους και «στοιχημάτισε» ουσιαστικά εναντίον της Ελλάδας αγοράζοντας ασφάλιστρα κινδύνου (CDS)⁷ μέσω της γερμανικής τράπεζας Depfa⁸.

Για το «διπλό ταμπλό» που έπαιξε η Goldman δανείζοντας από τη μια την Ελλάδα και στοιχηματίζοντας εναντίον της από την άλλη⁹, κατηγορήθηκε από τον Αμερικάνικο Τύπο και ευθαρσώς δήλωσε πως είναι πάγια πρακτική ένα επενδυτικό και πιστωτικό ίδρυμα να προχωρεί στην εξασφάλιση του ρίσκου από τις συναλλαγές του και ότι αυτό είναι γνωστό στους πελάτες του, όπως και στην ελληνική κυβέρνηση¹⁰.

Μάλιστα για του λόγου το αληθές η Goldman με μια σειρά ακόμα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η Markit Group, στην οποία η Goldman και η JP Morgan είναι μέτοχοι¹¹, δημιούργησαν ένα χρηματιστηριακό δείκτη προκειμένου να εμπορεύονται οι επενδυτές τα ασφάλιστρακινδύνου που αφορούν ακριβώς στο χρέος χωρών της ευρωζώνης όπως η Ελλάδα, η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Ο δείκτης ονομάζεται iTraxx SovX και πολλοί επενδυτές τονίζουν ότι οι συναλλαγές που αφορά ο δείκτης επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό την επιδείνωση του χρέους μιας χώρας¹². Ανάμεσα στους αγοραστές CDS συγκαταλέγονται η Deutsche Bank, UBS, Credit Suisse, Societe Generale και ΒΝΡ Paribas.

Ας επιστρέψουμε όμως στις ανταλλαγές νομίσματος μεταξύ Ελλάδας και Goldman. To γεγονός ότι επέλεξαν όποια ισοτιμία ευρω-δολαρίου-γιεν ήθελαν για να πετύχουν τη διαφορά στο τελικό συνάλλαγμα αφαιρεί από την «αγορά» αυτήν την αξία και με έναν ιδιόρρυθμο διμερή διακανονισμό, η Ελλάδα πρακτικά δανειζόταν ρευστό προκαταβολικά με αντάλλαγμα μελλοντικές αποδόσεις των Δημοσίων εσόδων προς τους δανειστές. Το Ελληνικό Κράτος όμως δεν «κατέγραψε» αυτές τις συμφωνίες ως δάνεια αλλά ως αγοραπωλησίες και έτσι δεν εμφανίζονταν οι διαφορές αξίας συναλλάγματος στον κρατικό ισολογισμό.

Άλλωστε ο κανονισμός της Eurostat δεν αναγνωρίζει μια τέτοια συμφωνία ως «δάνειο» και δεν υπολογίζει στο έλλειμμα τα ποσά που χάνονται από τέτοιες συναλλαγές τύπου swap, με αποτέλεσμα αυτό να φανεί χαμηλότερο (1.2% το 2002, κατώ από 3% δηλαδή που προϋποθέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας)¹³.

Το εργαλείο πάντως της ανταλλαγής νομίσματος υπάρχει από το 1985 και δεν είναι άγνωστο στα οικονομικά επιτελεία των κυβερνήσεων των κρατών μελών της Ε Ε και της ευρωζώνης. Μάλιστα οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών το κατέστησαν καθόλα νόμιμο προς τους κανονισμούς της ευρωζώνης, γι’ αυτό και δεν έχει ακόμα αμφισβητηθεί σοβαρά η νομιμότητα τους, παρά μόνο βλέπουμε «γκρίνιες» ότι δήθεν τέτοιες πρακτικές ξεγελούν τους επενδυτές¹⁴.

Παρόμοιες αλχημείες είχε κάνει και το ιταλικό Δημόσιο το 1997 όταν αντάλλαξε ομόλογα σε γιεν αξίας 200 δις σε ισοτιμία 1995, λαμβάνοντας έτσι από τη συναλλαγή περισσότερες λιρέτες απ’ ότι αν γινόταν η μετατροπή στην τρέχουσα ισοτιμία του 1997 (είχε ήδη υποτιμηθεί το γιεν)¹⁵.

Ακόμα και μετά την εισδοχή στην ευρωζώνη η Ελλάδα συνέχισε αυτού του είδους τις συναλλαγές με τη Goldman Sachs συμβάλλοντας έτσι στην εμφάνιση χαμηλού χρέους¹⁶. To Bloomberg μάλιστα μεταδίδει την αναφορά της Eurostat βάσει της οποίας η Ελλάδα προχώρησε σε 13 συναλλαγές τύπου swap συνολικά από το 2001 και όλες με τη Goldman Sachs¹⁷, συνολικού ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ¹⁸.

Είναι προφανές ότι η πρακτική των ανταλλαγών νομίσματος, αν και δε συνιστά ευθεύως δανειακή σύμβαση μεταξή της Ελλάδας και των όποιων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, χρεώνει το ελληνικό Δημόσιο με τόκους και αποζημιώσεις ρίσκου τεράστιων ποσών σε βάθος χρόνου, χωρίς να υπολογίσουμε βεβαίως και τις όποιες εμπράγματες εγγυήσεις που δεσμεύει στις συμφωνίες.

Η ειρωνεία στην όλη υπόθεση είναι ότι το 2000 οι Υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης είχαν συμφωνήσει κατηγορηματικά να μην δηλώνονται και να μη λαμβάνονται υπόψη τα «παράγωγα» και άλλα προϊόντα «δημιουργικής» λογιστικής στους λογαριασμούς των συναλλαγών των κρατών-μελών¹⁹.

Ας επιστρέψουμε όμως – πάλι - στις συμφωνίες Ελλάδας – Goldman, που ξεκινούν από το 1998²⁰. Θα σταθούμε λίγο εδώ για να εξηγήσουμε όσο γίνεται απλά την εξέλιξη τους: Τις ανταλλαγές νομίσματος (currency swaps) μέχρι το 2005 συνόδευσε μια σειρά από ανταλλαγές επιτοκίου (interest-rate swaps). Οι δεσμεύσεις δηλαδή της Ελλάδας να αποδώσει έσοδα από τον ΟΠΑΠ, τα αεροδρόμια και τα διόδια στη Goldman, όπως αναφέραμε παραπάνω, συνοψίστηκανσε ένα «πακέτο» ανταλλαγής επιτοκίου, σύμφωνα με το οποίο:

• Η Goldman Sachs θα απέδιδε στο ελληνικό κράτος το συμφωνηθέν ποσό με σταθερό επιτόκιο 4% (το «δάνειο» δηλαδή καταβαλλόταν στην Ελλάδα σε τοκιζόμενες δόσεις).
• Η Ελλάδα θα επέστρεφε στη Goldman το συμφωνηθέν ποσό (εκτός της αρχικής αμοιβής) με κυμαινόμενο επιτόκιο 6,6%+ (είναι το λεγόμενο Libor που σε αυτού του είδους τις συναλλαγές μπορεί να αυξηθεί αλλά να μην πέσει ποτέ κάτω από 6,6%)
• Αυτό ήταν βέβαια και το συμφωνηθέν ποσό που ήδη αναφέραμε των 260 εκατομμυρίων δολαρίων το χρόνο μέχρι το 2019. Το κομβικό λοιπόν 2005 οι συμφωνίες κλιμακώνονται: η Goldman πουλάει μαζεμένες τις υποχρεώσεις της Ελλάδας απέναντι της (5,1 δις ευρώ) στην Εθνική Τράπεζα. Πλέον δηλαδή το Ελληνικό Δημόσιο χρωστάει στην Εθνική Τράπεζα και όχι στη Goldman για τις «εξυπηρετήσεις» της τελευταίας. Ωστόσο με την έλλειψη ρευστότητας που ξεκίνησε το 2008 και την εκτόξευση του Δημοσίου χρέους, η Εθνική δεν μπορούσε να απαιτήσει τις πληρωμές αυτές από το Δημόσιο. Την ίδια περίοδο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοινώνει την αγορά τίτλων και άλλων εγγυήσεων από τις ευρωπαϊκές τράπεζες με σταθερό χαμηλό επιτόκιο προκειμένου να ενισχύσει τη ρευστότητα στις ευρωπαϊκές αγορές. Ήταν μια ευκαιρία που η Εθνική δεν μπορούσε να χάσει.
  Για άλλη μια φορά η Ελλάδα έρχεται αντιμέτωπη με το πρόβλημα του ελλείμματος της και κάθεται στο τραπέζι με την Εθνική, στην οποία χρωστά ακόμα τα προσαυξημένα με τόκους χρεωστούμενα για τις ανταλλαγές νομίσματος που πούλησε στην Εθνική η Goldman.

  Το 2009 λοιπόν, λίγους μήνες πριν το διορισμό του κ. Πέτρου Χριστοδούλου²¹ ως επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ο οποίος ας σημειώσουμε ότι είναι πρώην στέλεχος σε Goldman Sachs, JP Morgan και Credit Suisse), η Goldman μεθοδεύει το εξής εγχείρημα: Με τη μεσολάβηση της ιδρύεται στο Λονδίνο μια εταιρεία φάντασμα (διότι η συναλλαγή έγινε στη δευτερογενή αγορά, θα δείτε ποια συναλλαγή) ονόματι Titlos. Η εταιρεία αυτή, άλλη μια «εταιρεία ειδικού σκοπού» (SPV- Special Purpose Vehicle), δηλαδή μια εταιρεία που δημιουργήθηκε για να διενεργηθεί μια οικονομική συναλλαγή, εκδίδει γραμμάτια ύψους 5 δις περίπου ευρώ, όσα ακριβώς δηλαδή χρωστούσε το Δημόσιο στην Εθνική Τράπεζα. Η Titlos λοιπόν «αγοράζει» με αυτά τα γραμμάτια από την Εθνική τα δικαιώματα που αυτή είχε στα χρωστούμενα του Δημοσίου αλλάζοντας το επιτόκιο. Η νέα σύμβαση έχει ημερομηνία λήξης το φθινόπωρο του 2039. Πιο αναλυτικά το πακέτο έχει ως εξής και είναι δημόσια διαθέσιμο εδώ:http://www.zerohedge.com/sites/default/files/Moody%27s%20Titlos.pdf

  • Η Ελλάδα χρωστά στην Εθνική τις αποδόσεις των συμφωνιών με τη Goldman ύψους 5,1 δις ευρώ
  • Η εταιρεία «Titlos» εκδίδει γραμμάτια ύψους 5,1 δις ευρώ και τα εμπορεύεται με την Εθνική με αντάλλαγμα τις αποδόσεις που χρωστά η Ελλάδα
  • Χρησιμοποιώντας παρόμοιες τιμές στα επιτόκια των πρώτων swaps, η Titlos αποδίδει στην Ελλάδα το συμφωνηθέν ποσό με επιτόκιο σταθερό 4,5% και η Ελλάδα αποδίδει στην Titlos το συμφωνθηθέν ποσό με επιτόκιο 6,6% κυμαινόμενο.
  • Με την επιμήκυνση του αρχικού χρέους από το 2019 στο 2039 η Ελλάδα χρεώνεται με τουλάχιστον επιπλέον 6 δισεκατομμύρια ευρώ.

  Η Εθνική Τράπεζα είχε πλέον στη διάθεση της τα γραμμάτια της Titlos τα οποία παρείσχε ως εγγυήσεις στην ΕΚΤ για να δανειστεί φθηνό χρήμα²², το οποίο με τη σειρά της δάνειζε με το ακριβό επιτόκιο της αγοράς στους πελάτες της. Η Goldman για άλλη μια φορά λοιπόν δημιούργησε χρήμα αέρα μέσα από τη διαφορά των επιτοκίων που αντάλλαξε η Εθνική με το Ελληνικό Δημόσιο²³.

  Στη συμφωνία της Titlos όμως υπάρχει ρήτρα που προϋποθέτει υψηλή αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας από τη Moody’s. Προβλέπεται μάλιστα ότι αν υποβαθμιστεί η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας ή της Εθνικής Τράπεζας, τότε ακυρώνεται επί της ουσίας η υποχρέωση καταβολής των τόκων από την Titlos στοΔημόσιο και αμφότερες οι πλευρές έχουν σοβαρό πρόβλημα πιστωτικής έκθεσης²⁴. Υπεραναλυτική περιγραφή των όρων της έκδοσης των γραμματίων βρίσκεται εδώ, μαζί με το πρωτότυπο κείμενο
  http://www.zerohedge.com/article/titlos-llc-special-purpose-vehicle-downgrade-catalyst-trigger-which-will-destroy-greece.
  Από τον Απρίλιο του 2009 η ΕΚΤ ερευνά τις υποθέσεις swaps στις οποίες προχώρησε η Ελλάδα²⁵ και με τις διορθώσεις και αναθεωρήσεις των ελληνικών στατιστικών²⁶, το 2010 και το 2011 η οικονομία της Ελλάδας παρουσιάζει την άθλια εικόνα που σήμερα γνωρίζουμε. Τέλος αξίζει να σημειώσουμε ότι η Le Monde έκανε αναφορές για την εμπλοκή του Πέτρου Χριστοδούλου του ΟΔΔΗΧ στην υπόθεση ίδρυσης της εταιρείας Titlos²⁷.
  Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω βλέπουμε ότι η αγαστή συνεργασία κυβερνήσεων και επενδυτών του χρηματοπιστωτικού τομέα τραβάει πριν την καθιέρωση του ευρώ και έχει άμεση σχέση με την άυξηση του Δημοσίου χρέους και του ελλείμματος. Διότι η πρακτική των ανταλλαγών νομίσματος και ισοτιμίας μοιάζει ως επί το πλείστον με τη χρήση πιστωτικής κάρτας: ένας τρίτος φοράς μας προσφέρει προκαταβολικά ρευστό χρήμα δεσμεύοντας μας να του επιστρέψουμε πολύ περισσότερα στο μέλλον.
  Το ζήτημα δεν είναι μόνο η εμπλοκή των κυβερνητικών αξιωματούχων σε αυτές τις συναλλαγές και η ηθική και πραγματική νομιμότητα των πράξεων τους. Το ζήτημα είναι ότι ποτέ ξανά τόσο λίγοι άνθρωποι δεν έβγαλαν τόσα πολλά χρήματα σε τόσο ελάχιστο χρονικό διάστημα, χωρίς μάλιστα να έχουν παράξει τίποτα, χωρίς να έχουν προσφέρει πραγματικές υπηρεσίες στην κοινωνία και χωρίς να έχουν ενδιαφερθεί για τις συνέπειες των πράξεων τους.
  Η δυνατότητα που δίνεται στους παράγοντες αυτούς να ποντάρουν σήμερα και να κερδίζουν δισεκατομμύρια εκμεταλλευόμενοι δημόσιο χρήμα είναι μια μοναδική «καινοτομία» του σύγχρονου καπιταλιστικού συστήματος και ωχριά μπροστά στις «τρύπες εναντίον των οποίων οι σημερινές κυβερνήσεις διενεργούν ολόκληρη σταυροφορία. Συνταξιούχοι, εργαζόμενοι, άνεργοι και κάθε λογής επαγγελματικοί κλάδοι δαιμονοποιούνται και κατακρεουργούνται καθημερινά από τα κυρίαρχα ΜΜΕ. Χιλιάδες άνθρωποι βλέπουν το βιοτικό τους επίπεδο να κατακρημνίζεται, στιγματίζονται ως εγκληματίες για παρατυπίες μερικών εκατοντάδων ευρώ.
  Ταυτόχρονα, πενήντα-εξήντα γνωστοί και άγνωστοι «επενδυτές» ή «κερδοσκόποι» κερδίζουν εκατομμύρια από τη μια μέρα στην άλλη, εις βάρος αυτών των ανθρώπων.
  ΥΓ. Συγχωρέστε με για τα όποια λάθη σε νούμερα ή οικονομική ορολογία, ειλικρινά ήταν μεγάλος πονοκέφαλος η κατανόηση της υπόθεσης Hellenic Swap. Κάθε διόρθωση και πρόταση για ορθότερη διατύπωση είναι καλοδεχούμενη.
  
  
  1  http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22770&subid=2&pubid=40630948
  2  http://www2.goldmansachs.com/our-firm/on-the-issues/viewpoint/viewpoint-articles/greece.html
  3  http://ftalphaville.ft.com/blog/2010/02/25/159011/details-on-those-other-greek-debt-deals/
  4http://www.alternet.org/economy/145884/how_the_monsters_at_goldman_sachs_caused_a_greek_tragedy
  5  http://www.nytimes.com/2010/02/14/business/global/14debt.html?pagewanted=all
  6 http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,676634,00.html
  7 http://keithfitz-gerald.com/bank-bets-now-pushing-greece-closer-to-ruin,
  ….http://www.businessinsider.com/goldman-sachs-shorted-greek-debt-after-it-arranged-those-shady-swaps-2010-2
  8 http://www.risk.net/risk-magazine/feature/1498135/revealed-goldman-sachs-mega-deal-greece
  9 http://my.firedoglake.com/scarecrow/2010/02/24/goldman-sachs-helps-hide-greek-debt-then-sets-up-market-to-bet-on-its-default/
  10 http://www2.goldmansachs.com/our-firm/on-the-issues/viewpoint/viewpoint-articles/5-18-clients.html
  11 http://www.marketrap.com/article/view_article/91172/did-the-markit-group-a-black-box-company-partially-owned-by-goldman-sachs-and-jp-morgan-devastate-markets
  12 http://www.nytimes.com/2010/02/25/business/global/25swaps.html
  13 Ο.π
  14 http://www.thefirstpost.co.uk/59812,business,greek-crisis-investors-fooled-by-goldman-sachs
  15 http://ftalphaville.ft.com/blog/2010/02/09/145201/goldmans-trojan-greek-currency-swap/, https://self-evident.org/?p=757
  16 http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=244030.
  17 http://www.bloomberg.com/news/2011-05-12/greece-had-13-currency-swaps-with-goldman-eurostat-says-1-.html
  18 http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=asBNXSLtlN9E
  19 http://ftalphaville.ft.com/blog/2010/02/25/159011/details-on-those-other-greek-debt-deals/
  20 http://www.thefirstpost.co.uk/60016,business,london-firm-at-centre-of-greece-goldman-deal
  21 http://www.minfin.gr/content-api/f/binaryChannel/minfin/datastore/49/4b/fb/494bfb3d109b1fb169aabcc952b1d00caf7d28fa/application/pdf/2010_02_19_Petros_Christodoulou_cv.pdf
  22 http://www.gata.org/node/8359
  23 http://johntrumanwolfe.com/2011/04/a-greek-tragedy-goldman-sachs-and-the-european-financial-crisis/
  24 http://ftalphaville.ft.com/blog/2010/02/16/150141/titlos-and-greek-currency-swap-titillation/
  25 http://www.xrima-online.gr/oikonomia/o_mustikos_fakelos_tis_ekt_gia_tin_ellada_1.html
  26 http://ftalphaville.ft.com/blog/2011/05/13/568261/eurostat-isnt-happy-with-greece-and-its-goldman-swap/
  27 http://translate.google.com/translate?js=n&prev=_t&hl=en&ie=UTF-8&layout=2&eotf=1&sl=fr&tl=en&u=http%3A%2F%2Fwww.freecity.gr%2Findex.php%3Foption%3Dcom_content%26view%3Darticle%26id%3D2565%3A———–monde%26catid%3D1%3A2009-07-02-05-32-13%26Itemid%3D7&act=url
  
  
  Πηγή: Kael’thas

Ritschl: Αν η Ελλάδα επιτεθεί, μας τα παίρνει όλα!!!

Για το ελληνικό χρέος μίλησε Γερμανός καθηγητής Ιστορίας-Οικονομίας στο Spiegel σε σκληρή γλώσσα για τη Γερμανία.

Ο Γερμανός καθηγητής της Ιστορίας της Οικονομίας Albrecht Ritschl (LSE) τα λέει έξω από τα δόντια για το ελληνικό χρεός στο έξαλλα ανθελληνικό Spiegel, ο δημοσιογράφος του οποίου δεν πιστεύει στα αυτιά του.

Spiegel: Κύριε Ritschl, η Γερμανική κυβέρνηση....ενεργεί με ακαμψία στο θέμα της Ελλάδας, στη λογική «λεφτά θα πάρετε μόνο αν κάνετε ό,τι σας λέμε». Κρίνετε δίκαιη αυτή τη συμπεριφορά;

Ritschl: Όχι, είναι απολύτως αδικαιολόγητη. Η Γερμανία έζησε τις μεγαλύτερες χρεοκοπίες της νεότερης ιστορίας. Την σημερινή οικονομική ανεξαρτησία της και το ρόλο του «Δασκάλου της Ευρώπης» η Γερμανία τα χρωστάει στις ΗΠΑ, οι οποίες μετά τον Α΄ αλλά και τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο παραιτήθηκαν από το δικαίωμά τους για τεράστια χρηματικά ποσά. Αυτό το ξεχνούν όλοι.

Spiegel: Θα μας πείτε τι ακριβώς συνέβη τότε;

Ritschl: Η δημοκρατία της Βαϊμάρης κατόρθωσε να επιζήσει από το 1924 μέχρι το 1929 αποκλειστικά με δανεικά. Μάλιστα για τις αποζημιώσεις του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου δανείστηκε από τις ΗΠΑ. Επρόκειτο για μια «δανειακή Πυραμίδα», η οποία κατέρρευσε με την κρίση του 1931. Τα χρήματα των δανείων των ΗΠΑ είχαν εξαφανιστεί, η ζημιά για τις ΗΠΑ ήταν τεράστια, οι συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία καταστροφικές. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο οι ΗΠΑ φρόντισαν να μην θέσει κανείς από τους συμμάχους αξιώσεις για αποζημίωση. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις, ματαιώθηκαν όλες οι αξιώσεις μέχρι μια μελλοντική επανένωση της Ανατολικής με τη Δυτική Γερμανία. Αυτό ήταν πολύ ζωτικό για την Γερμανία. Στην ουσία πάνω σε αυτό στηρίχθηκε το περίφημο γερμανικό μεταπολεμικό θαύμα! Παράλληλα όμως, τα θύματα της γερμανικής κατοχής όπως οι Έλληνες, ήταν αναγκασμένα να αποποιηθούν τα δικαιώματα τους για αποζημίωση.

Spiegel: Πόσο μεγάλα ήταν τότε τα ποσά από τις γερμανικές χρεοκοπίες;

Ritschl: Με βάση την οικονομική επιφάνεια που είχαν οι ΗΠΑ κατά την εποχή εκείνη, αναλογικά τα γερμανικά χρέη της δεκαετίας του ‘30 ισοδυναμούν με το κόστος της κρίσης του 2008. Αν τα συγκρίνουμε λοιπόν με τα ελληνικά χρέη, τότε, πιστέψτε, με τα χρέη της Ελλάδας είναι μηδαμινά. Σε σχέση με την οικονομική επιφάνεια της χώρας, η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος αμαρτωλός του 20ου αιώνα και ίσως της νεότερης οικονομικής ιστορίας.

Spiegel: Πόσες φορές έχει χρεοκοπήσει η Γερμανία;

Ritschl: Εξαρτάται πως το υπολογίζει κανείς. Τον τελευταίο αιώνα τουλάχιστον τρεις φορές. Μετά την τελευταία στάση πληρωμών στη δεκαετία του ‘30, ανακουφίστηκε η Γερμανία από τις ΗΠΑ με το γνωστό πλέον haircut, σαν να μετατρέπεις ένα afro look σε φαλάκρα. Από τότε κρατάει η χώρα την οικονομική λάμψη της. Στο ίδιο διάστημα όμως οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δούλευαν σαν τα σκυλιά για να σηκώσουν κεφάλι από τις καταστροφές του πολέμου και τη γερμανική κατοχή. Κι ακόμη το 1990 είχαμε επίσης μια στάση πληρωμών.

Spiegel: Είστε βέβαιος;

Ritschl: Φυσικά! Ήταν όταν ο τότε καγκελάριος Kohl αρνήθηκε να υλοποιήσει τη Συμφωνία του Λονδίνου, του 1953. Η συμφωνία έλεγε ότι οι γερμανικές πολεμικές αποζημιώσεις στην περίπτωση της επανένωσης των δύο Γερμανιών, θα πρέπει να τεθούν υπό επαναδιαπραγμάτευση. Η Γερμανία όμως πλήρωσε ελαχιστότατες αποζημιώσεις μετά το 1990, ούτε τα αναγκαστικά δάνεια που είχε συνάψει, ούτε τα έξοδα κατοχής. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη, που δεν πήραν δεκάρα. Μην κρυβόμαστε! Η Γερμανία στον 20ο αιώνα άρχισε δυο πολέμους, ο δεύτερος μάλιστα ήταν πόλεμος αφανισμού και εξολόθρευσης. Στη συνέχεια οι εχθροί της αποποιήθηκαν το δικαίωμά τους εν μέρει ή και καθολικά για αποζημιώσεις. Το περίφημο «γερμανικό θαύμα» συντελέστηκε πάνω στις πλάτες άλλων Ευρωπαίων. Αυτό δεν το ξεχνούν οι Έλληνες.

Spiegel: Αυτή τη στιγμή συζητιέται η διάσωση της Ελλάδας μέσω μιας παράτασης του χρόνου πληρωμής των κρατικών ομολόγων, δηλαδή μιας ελεγχόμενης αναπροσαρμογής των χρεών. Μπορούμε εδώ να μιλάμε για επαπειλούμενη χρεοκοπία;

Ritschl: Βεβαίως! Ακόμη κι αν ένα κράτος δεν είναι εντελώς ανίκανο να ικανοποιήσει τους πιστωτές του, μπορεί να είναι υπό χρεοκοπία. Όπως και στην περίπτωση της Γερμανίας τη δεκαετία του ’50. Είναι ψευδαίσθηση να πιστεύουμε ότι η Ελλάδα θα μπορέσει μόνη της να πληρώσει τα χρέη. Άρα είναι εξ ορισμού χρεοκοπημένη. Επιτέλους θα πρέπει να καθοριστεί, ποια χρηματικά ποσά είναι έτοιμοι οι πιστωτές να θυσιάσουν.

Spiegel: Ναι, αλλά το κράτος που πληρώνει τα περισσότερα είναι η Γερμανία.

Ritschl: Νομίζω πως έτσι θα πρέπει να γίνει. Έχουμε υπάρξει στο παρελθόν υπερβολικά ανέμελοι. Η βιομηχανική μας παραγωγή κέρδισε πολλά από τις υπέρογκες εξαγωγές. Οι ανθελληνικές θέσεις που προβάλλουν τα γερμανικά ΜΜΕ είναι πολύ επικίνδυνες. Μην ξεχνάτε ότι ζούμε μέσα σε ένα γυάλινο σπίτι: Το οικονομικό μας θαύμα έγινε δυνατό αποκλειστικά και μόνο επειδή δεν αναγκαστήκαμε να πληρώσουμε αποζημιώσεις. Οι Έλληνες γνωρίζουν πολύ καλά την εχθρική στάση των γερμανικών ΜΜΕ. Αν η διάθεση των Ελλήνων γίνει πιο επιθετική, μπορεί να αναβιώσουν οι παλιές διεκδικήσεις! Αν αρχίσει η Ελλάδα και αν ποτέ αναγκαστεί η Γερμανία να πληρώσει, τότε θα μας τα πάρουν όλα.

Spiegel: Τι προτείνετε δηλαδή να κάνουμε στο θέμα της Ελλάδας;

Ritschl: Θα έπρεπε να είμαστε ευγνώμονες και να εξυγιάνουμε την Ελλάδα με τα λεφτά μας. Αν εμείς συνεχίζουμε το παιγνίδι των ΜΜΕ, παριστάνοντας τον χοντρό Εμίλ, που καπνίζει το πούρο του και αρνείται να πληρώσει, ίσως κάποιοι μας στείλουν τους παλιούς λογαριασμούς. Οι χρεοκοπίες της Γερμανίας τα περασμένα χρόνια δείχνουν τη λύση: πρέπει τώρα να συμφωνηθεί μια μείωση του χρέους. Όποιος δάνεισε λεφτά στην Ελλάδα, πρέπει να χάσει ένα μεγάλο μέρος τους! Ξέρω πως αυτό θα ήταν καταστροφικό για τις τράπεζες, γι’ αυτό και είναι απαραίτητο ένα πρόγραμμα βοήθειας. Δυστυχώς, η λύση αυτή είναι ακριβή για τη Γερμανία, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι τελικά θα πρέπει να πληρώσουμε. Μόνο έτσι θα είχε και η Ελλάδα μια ευκαιρία για μια νέα αρχή.

Φεύγει από την Ελλάδα η Millenium Bank

Ένα βήμα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, πριν από την οριστική της αποχώρηση από την Ελλάδα βρίσκεται η Millenium Bank, αφού η τράπεζα παρά τα αρχικά της σχέδια για παραμονή στη χώρα μας, φαίνεται πλέον να είναι έτοιμη να αποχωρήσει από τη δοκιμαζόμενη ελληνική αγορά. Μάλιστα, σύμφωνα με τις πληροφορίες υπάρχουν κάποιες επαφές για την πώληση του δικτύου της τράπεζας, αν και λόγω της συγκυρίας εκτιμάται ότι πολύ δύσκολα θα επιτευχθεί μια τέτοια συμφωνία, κάτι το οποίο είχε συμβεί πριν από μήνες και στην περίπτωση της Citigroup στην Ελλάδα, η οποία επίσης δεν είχε καταφέρει να πουλήσει το δίκτυο και είχε οδηγηθεί σε απολύσεις και κλείσιμο καταστημάτων. Επιστρέφοντας στην περίπτωση της Millenium, οι πληροφορίες αναφέρουν ότι τα αρχικά σχέδια για τη στήριξη της ελληνικής θυγατρικής τους μπαίνουν στο συρτάρι, ενώ αν και προσφάτως ο Ρούι Κουίμπρα, διευθύνων σύμβουλος της πορτογαλικών συμφερόντων τράπεζας Millenium, είχε δηλώσει ότι η Millenium θα παρέμενε στην Ελλάδα παρά την κρίση, τα δεδομένα, λόγω και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Πορτογαλική οικονομία (όπου αναμένοντα και εδώ σημαντικές κρατικοποιήσεις τραπεζών) έχουν αλλάξει δραματικά τους τελευταίους μήνες. Μάλιστα, πηγή της τράπεζας μας ανέφερε ότι οι πρόσφατες απολύσεις, μεγάλου μέρους του προσωπικού και το κλείσιμο κάποιων καταστημάτων, είναι μόνο η αρχή, αφού όλα συνηγορούν ότι η τράπεζα τελικά θα αποχωρήσει από τη χώρα και μάλιστα συντομότερα από ότι πιστεύουν οι περισσότεροι.  Τώρα για τους εργαζομένους, αυτοί θα προστεθούν στη μεγάλη λίστα των ανέργων τραπεζικών, μια λίστα η οποία αυξάνεται δραματικά τους τελευταίους μήνες σε ολόκληρο τον κόσμο, μέχρι και την Αυστραλία προσφάτως.

Οι κίνδυνοι του 2012

Το 2011 θα μείνει στη μνήμη μας ως η χρονιά κατά την οποία πολλοί υπεραισιόδοξοι  Αμερικανοί εγκατέλειψαν την ελπίδα τους. Ο πρόεδρος Κένεντι είχε πει κάποτε ότι η  πλημμυρίδα ανυψώνει όλα τα σκάφη. Τώρα όμως, την ώρα της ύφεσης, οι Αμερικανοί αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι ψηλότερα έμειναν μόνο τα πολύ μεγάλα καράβια ενώ όλα τα μικρά βαρκάκια έγιναν κομμάτια όταν υποχώρησαν τα νερά.

Στο σύντομο χρονικό διάστημα όπου η ανάπτυξη ανέβαζε πράγματι την αμερικάνικη κοινωνία, εκατομμύρια άνθρωποι πίστεψαν ότι μπορεί να έχουν μια δίκαιη ευκαιρία να πραγματοποιήσουν το Αμερικανικό Όνειρο. Τώρα όμως όλα αυτά τα όνειρα χάθηκαν. Όσοι έχασαν τις δουλειές τους το 2008 και το 2009 εξάντλησαν μέσα στο 2011 τις αποταμιεύσεις τους. Δεν έχουν επίσης ‘λαμβάνειν’ άλλα επιδόματα ανεργίας. Οι τίτλοι των μέσων μαζικής ενημέρωσης που ανακοινώνουν τις νέες θέσεις εργασίας – οι οποίες δεν επαρκούν για να καλύψουν τον αριθμό εκείνων που εισέρχονται στην αγορά απασχόλησης – δεν σημαίνουν τίποτα για τους 50ρηδες οι οποίοι έχουν ελάχιστες ελπίδες να ξαναβρούν δουλειά.

Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι μεσήλικες που θεώρησαν ότι θα μείνουν άνεργοι για λίγους μήνες αρχίζουν πλέον να συνειδητοποιούν ότι υποχρεώθηκαν σε πρόωρη αποχώρηση από την αγορά εργασίας. Αλλά ούτε κι οι νέοι που αποφοιτούν από τα κολέγια με χρέος κάποιων δεκάδων χιλιάδων δολαρίων για τις σπουδές τους μπορούν να βρουν δουλειά. Άλλοι  έμειναν άστεγοι και ζουν με συγγενείς και φίλους. Τα σπίτια που είχαν αγοράσει στα χρόνια της έκρηξης της αγοράς ακινήτων είτε τα έχασαν με τις κατασχέσεις είτε υποχρεώθηκαν να τα πουλήσουν με ζημιά. Πάνω από 7 εκατομμύρια αμερικανικές οικογένειες έχουν χάσει τα σπίτια τους από το 2007.

Το σκοτεινό υπογάστριο της χρηματοπιστωτικής έκρηξης της δεκαετίας του 2011 το βλέπουμε σε πλήρη ανάπτυξη και στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές αναβολές σχετικά με την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης και η ολοκληρωτική αφοσίωση των κρατών μελών της Ευρωζώνης στη λιτότητα άρχισαν από πέρυσι να παράγουν πολλά θύματα. Η μόλυνση πέρασε στην Ιταλία. Η ανεργία της Ισπανίας, που από την έναρξη της ύφεσης βρισκόταν κοντά στο 20%, σκαρφαλώνει ακόμα ψηλότερα. Και το μέχρι χτες αδιανόητο – το τέλος του ευρώ – αρχίζει να μοιάζει με πραγματική πιθανότητα.

Το 2012 θα είναι ακόμη χειρότερο. Υπάρχουν προφανώς κάποιες πιθανότητες η Αμερική να λύσει τα πολιτικά της προβλήματα και να υιοθετήσει εν τέλει τα αναγκαία δημοσιονομικά μέτρα τόνωσης της οικονομίας που χρειάζονται για τη μείωση της ανεργίας περί το 6% ή το 7% – προφανώς στα επίπεδα του 4% και του 5% που υπήρχαν πριν την κρίση δεν πρέπει να ελπίζουμε. Αλλά αυτό είναι τόσο απίθανο όσο και το να λύσει η Ευρώπη τα προβλήματά της αποκλειστικά και μόνο με πολιτικές λιτότητας. Αντιθέτως η ευρωπαϊκή λιτότητα θα πλήξει τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ευρώπης. Δίχως ανάπτυξη η ευρωπαϊκή κρίση χρέους και η κρίση του ευρώ θα συνεχίσουν να επιδεινώνεται. Και η μακρόχρονη παγκόσμια κρίση που ξεκίνησε με την κατάρρευση της φούσκας στην αμερικάνικη αγορά ακινήτων του 2007 και η ύφεση που την ακολούθησε θα συνεχιστούν.

Επιπλέον οι μεγάλες αναδυόμενες οικονομίες που κατάφεραν να τα βγάλουν πέρα χωρίς απώλειες μέσα στην καταιγίδα του 2008 και 2009, μπορεί να μην τα καταφέρουν εξίσου καλά με τα προβλήματα που διαγράφονται τώρα στον ορίζοντα. Η οικονομία της Βραζιλίας πέρασε σε στασιμότητα, προκαλώντας σοβαρές ανησυχίες στους γείτονές της στη Λατινική Αμερική.Εν τω μεταξύ ούτε τα μεγάλα μακροπρόθεσμα προβλήματα – το θέμα της κλιματικής  αλλαγής και των άλλων περιβαλλοντικών κινδύνων καθώς και της αύξησης των ανισοτήτων στις περισσότερες χώρες του κόσμου – τα έχουμε λύσει. Αντίθετα, για ορισμένα υπάρχουν τάσεις επιδείνωσης. Για παράδειγμα, η υψηλή ανεργία συμπιέζει τους μισθούς και αυξάνει την ανεργία.

Το καλά νέα είναι ότι αν αντιμετωπίζαμε τα μακροπρόθεσμα προβλήματα θα λύναμε και τα βραχυπρόθεσμα. Η αύξηση των επενδύσεων στις νέες οικολογικές ενεργειακές τεχνολογίες για την αποτροπή του φαινομένου του θερμοκηπίου θα τόνωνε την οικονομική δραστηριότητα και την ανάπτυξη και θα προσέφερε νέες θέσεις εργασίας. Μια πιο προοδευτική φορολογία που θα αναδιένειμε εισοδήματα από την κορυφή στο μέσο και στον πυθμένα της κοινωνικής πυραμίδας του πλούτου θα περιόριζε την ανισότητα και θα αύξανε την απασχόληση στηρίζοντας τη συνολική ζήτηση. Η αύξηση της φορολογίας επί της κορυφής του πλούτου θα έδινε έσοδα για τη χρηματοδότηση των απαιτούμενων δημοσίων επενδύσεων και για την παροχή κοινωνικής προστασίας σε όσους έχουν βρεθεί στον πυθμένα, συμπεριλαμβανομένων των ανέργων.

Ακόμα και χωρίς αύξηση του δημοσίου ελλείμματος, η αύξηση των φόρων επί του πλούτου και η αύξηση των δημοσίων δαπανών μέσα σε έναν ισοσκελισμένο προϋπολογισμό θα μείωναν την ανεργία και θα αύξαναν την παραγωγή. Το βασικό πρόβλημα είναι ωστόσο ότι η πολιτική και η ιδεολογία – και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού αλλά κυρίως στην Αμερική – δεν τα επιτρέπουν όλα αυτά. Η σταθεροποίηση του ελλείμματος θα γίνει με μείωση των κοινωνικών δαπανών που θα επιδεινώσουν τις ανισότητες. Παρομοίως η διαρκής έλξη των οικονομικών που εστιάζουν μόνο στην πλευρά της προσφοράς, παρά τις ενδείξεις σε βάρος τους – ιδίως σε μια περίοδο υψηλής ανεργίας όπως η σημερινή – θα αποτρέψει την αύξηση της φορολογίας της κορυφής του πλούτου.

Ακόμη και πριν την κρίση είχε διαμορφωθεί μια νέα ισορροπία οικονομικής ισχύος σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην πραγματικότητα βέβαια επρόκειτο για τη διόρθωση μιας ιστορικής ανωμαλίας που κράτησε 200 χρόνια, κατά τα οποία το μερίδιο της Ασίας στο παγκόσμιο ΑΕΠ πέρασε από το σχεδόν 50% σε κάτω του 10%. Η πραγματιστική δέσμευση στην ανάπτυξη που βλέπουμε σήμερα στην Ασία και στις άλλες αναδυόμενες οικονομίες έρχεται σε οξεία αντίθεση με τις λανθασμένες πολιτικές του δυτικού κόσμου οι οποίες οδηγούνται από έναν συνδυασμό της ιδεολογίας με τα ισχυρά συμφέροντα και σχεδόν δείχνουν να αντανακλούν μια δέσμευση στη μη ανάπτυξη.

Κατά συνέπεια, οι παγκόσμιες οικονομικές ανισορροπίες είναι πιθανόν να επιδεινωθούν οδηγώντας, ίσως αναπόφευκτα, σε πολιτικές εντάσεις. Με δεδομένα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η παγκόσμια οικονομία, θα είμαστε τυχεροί αν αυτές οι εντάσεις δεν αρχίσουν να εκδηλώνονται μέσα στο 2012.

Πηγή: Banksnews.gr

Το πάγκρεας υποφέρει από το... κρέας

Σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος, όπως το μπέικον και τα λουκάνικα, και του καρκίνου του παγκρέατος, ανακάλυψαν ερευνητές στη Σουηδία. 
Οι ειδικοί από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη αναφέρουν με δημοσίευσή τους στο επιστημονικό έντυπο «British Journal of Cancer» ότι η κατανάλωση 50 επιπλέον γραμμαρίων επεξεργασμένου κρέατος – ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου ένα λουκάνικο – την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παγκρέατος κατά 19%. Παρόλα αυτά οι ερευνητές τονίζουν ότι οι πιθανότητες εμφάνισης του σχετικώς σπάνιου αυτού καρκίνου παραμένουν χαμηλές. 

Σύνδεση και με τον καρκίνο του εντέρου

Η κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος έχει ήδη συνδεθεί μέσω επιστημονικών μελετών με τον καρκίνο του εντέρου. Με βάση αυτές τις μελέτες οι αρμόδιοι οργανισμοί συνέστησαν πέρυσι στον πληθυσμό να μην καταναλώνει περισσότερα από 70 γραμμάρια κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος στην ημέρα. Ωστόσο η σύνδεση του κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος με άλλες μορφές καρκίνου παρέμενε μέχρι σήμερα αμφιλεγόμενη. 

Στο πλαίσιο της νέας σουηδικής μελέτης επικεφαλής της οποίας ήταν η καθηγήτρια Σουζάνα Λάρσον οι ειδικοί ανέλυσαν στοιχεία 11 κλινικών δοκιμών που περιελάμβαναν 6.643 ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος. Όπως είδαν η κατανάλωση επεξεργασμένου κρέατος αύξανε τον κίνδυνο της νόσου. 

Χαμηλά ποσοστά επιβίωσης

Η δρ Λάρσον ανέφερε ότι «ο καρκίνος του παγκρέατος έχει χαμηλά ποσοστά επιβίωσης. Έτσι εκτός από το ότι είναι απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωση της νόσου, τεράστια σημασία έχει επίσης να κατανοήσουμε ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής της». Η ερευνήτρια συνέστησε στον πληθυσμό να καταναλώνει λιγότερο κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας. 

Σχολιάζοντας τα νέα ευρήματα επιστήμονες του World Cancer Research Fund σημείωσαν ότι πιθανώς η σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης επεξεργασμένου κρέατος και του καρκίνου του παγκρέατος να αποδίδεται στην αύξηση των παγκόσμιων ποσοστών παχυσαρκίας. 

Υπογραμμίζεται πάντως ότι σύμφωνα με το Cancer Research UK ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του παγκρέατος κατά τη διάρκεια της ζωής ενός ανθρώπου είναι σχετικώς μικρός – αφορά έναν στους 77 άνδρες και μια στις 79 γυναίκες.

Σκληρό το μάθημα

Την κρίσιμη οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας μπορούμε να την κατανοήσουμε με πολλούς τρόπους. Μπορούμε π.χ. να την αντιληφθούμε ως έκφραση και αναγκαία κατάληξη της κακής πολιτικής που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις κατά τα τελευταία τριάντα πέντε χρόνια. Επίσης, μπορούμε να την αντιληφθούμε ως αποτέλεσμα της διαφθοράς των πολιτικών και των συνδικαλιστικών συντεχνιών που συνεργάστηκαν αδιάντροπα και έπαιξαν άσχημα παιχνίδια προς ίδιον όφελος αλλά σε βάρος του ελληνικού λαού. Ακόμη, μπορούμε να την δούμε ως φυσιολογικό αποτέλεσμα της γενικής διαφθοράς και του ευδαιμονισμού που κυρίεψε τους  Έλληνες τα τελευταία χρόνια. Υπάρχουν ορισμένοι που υποστηρίζουν ότι φταίει η ένταξή μας στην ευρωζώνη, παράλληλα με τους ανθέλληνες της Ευρώπης που ζηλεύουν την λεβεντιά μας. Τέλος, μπορούμε να δούμε την σημερινή κρίση ως νομοτελειακό αποτέλεσμα του καπιταλισμού.

Έχω την εντύπωση πως ο καλύτερος τρόπος, και πάντως ο πιο διδακτικός, είναι να δούμε την δραματική κατάσταση της χώρας μας ως ένα μάθημα, σκληρό βέβαια, για να εμπεδώσουμε την βασική αρχή της ζωής, δηλαδή, ότι αγαθά χωρίς κόπο δεν υπάρχουν. Οι αρχαίοι έλεγαν «τα αγαθά κόποις κτώνται» και οι αγγλοσάξωνες λένε «δεν υπάρχει τζάμπα γεύμα». Αυτό το απλό, αλλά θεμελιώδες μάθημα εμείς δεν το καταλάβαμε ή το αγνοήσαμε πιστεύοντας ότι οι κουτόφραγγοι θα μας δανείζουν εσαεί.

Τα τελευταία σαράντα χρόνια απολαύσαμε αγαθά που ποτέ μας δεν είχαμε φανταστεί. Ποτέ, όμως, δεν αναρωτηθήκαμε από πού έρχονταν. Όταν οι καταχρεωμένες δημόσιες επιχειρήσεις έδιναν μεγάλες και αδικαιολόγητες αυξήσεις υπό την πίεση των συντεχνιών και με τις ευλογίες των αρμοδίων υπουργών, κανείς δεν ρώτησε από πού θα βγουν τα λεφτά. Όταν τριπλασιάστηκαν σχεδόν ο συντάξεις του ΤΕΒΕ το 1982, κανείς δεν ρώτησε πώς θα καλυφθούν τα ελλείμματα. Όταν δόθηκαν οι συντάξεις του ΟΓΑ για τον αγρότη και στη συνέχεια για την γυναίκα του αγρότη, κανείς δεν είπε ότι δεν υπάρχουν κεφάλαια για την κάλυψη του Οργανισμού.
Όταν , οι βουλευτές διόριζαν στο Δημόσιο γιούς, κόρες, ανήψια και βαφτισιμιούς των ψηφοφόρων τους  κανείς δεν είπε ότι το Δημόσιο είναι πλήρες και δεν χωράει άλλους.

Ασφαλώς είναι καλό να έχουν όλοι καλές αμοιβές, καλές συντάξεις, καλές θέσεις κ.λπ. Όμως, κάθε φορά που παίρνουμε  ευνοϊκές αποφάσεις για οικονομικά ασθενείς ομάδες  συμπολιτών μας είναι αναγκαίο να ξέρουμε από ποιες πηγές θα προέλθει η χρηματοδότηση. Οι πολιτικοί μας, ανυπόμονοι να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των πελατών τους αλλά και για εξασφαλίσουν την παραμονή τους στην εξουσία, δεν έθεσαν ποτέ αυτά τα απλά και απολύτως εύλογα ερωτήματα. Ο δανεισμός ήταν πολύ πιο απλή λύση.

Σήμερα μαθαίνουμε  με τον πιο σκληρό τρόπο ότι οι άφρονες πολιτικοί μας  έπαιζαν ένα πολύ άσχημο παιχνίδι σε βάρος μας. Τα λεφτά με τα οποία γλεντούσαμε τόσα χρόνια, δεν ήταν δικά μας. Θα τα πληρώσουμε τώρα και με τόκο, φυσικά. Το χειρότερο κακό αυτής της εφιαλτικής περιπέτειας  είναι ότι άλλοι απόλαυσαν τα δανεικά και άλλοι τα πληρώνουν τώρα. Από την σκληρή πραγματικότητα που ζούμε σήμερα απορρέει ένα απλό  βασικό  μάθημα, ότι δηλαδή τίποτα δεν αποκτάται χωρίς κόπο. Μ’ άλλα λόγια, η ευημερία προϋποθέτει δουλειά. Απορρέει, όμως και ένα δεύτερο, ότι η ζωή είναι άδικη. Αλλά αυτό είμαι βέβαιος ότι το ξέρατε.      


*Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι Καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 

Μια Ειδυλλιακή Πόλη Χωρίς… Αυτοκίνητα!

Είναι ένα από τα ομορφότερα μέρη του κόσμου, καλά κρυμμένο μέσα στα καταπράσινα λιβάδια της…ολλανδικής επαρχίας, ένα «διαμάντι» της φύσης που έχει καταφέρει να μένει μέχρι σήμερα μακριά από την πολυκοσμία και τη φασαρία των μεγαλουπόλεων.

Στο Giethoorn, ένα χωριό στην ολλανδική επαρχία του Overijssel, όλα μοιάζουν ειδυλλιακά: Το τοπίο, οι κάτοικοι, οι ρυθμοί της ζωής, η καθημερινότητα… Και πώς αλλιώς άλλωστε αφού μιλάμε για έναν τόπο μαγικό…

Χωρίς δρόμους και αυτοκίνητα, αφού η μετακίνηση γίνεται με βάρκες μέσω των γραφικών καναλιών του χωριού (και μάλιστα όλες είναι ηλεκτροκίνητες, για να μη διαταράσσεται η ηρεμία…) η ζωή στο Giethoorn κινείται σε άλλους ρυθμούς, αξιοζήλευτους και… απόκοσμους!

Η «Βενετία του Βορρά» -όπως είναι ευρέως γνωστή- κατοικήθηκε για πρώτη φορά το 1230 από πρόσφυγες της Μεσογείου, ενώ σήμερα αριθμεί περίπου 2.500 κατοίκους, αποτελώντας ένα από τα πλέον γνωστά τουριστικά θέρετρα της Ολλανδίας, και όχι μόνο!

Πενήντα και πλέον ξύλινες γέφυρες συνδέουν τα σπίτια μεταξύ τους, ενώ στενοί ποδηλατόδρομοι επιτρέπουν στον κόσμο να μετακινηθεί με άνεση, χρησιμοποιώντας ποδήλατα.

Τα σπίτια της περιοχής «συνθέτουν» ένα μαγικό τοπίο, το οποίο, σε συνδυασμό με το καταπράσινο περιβάλλον και τα κανάλια μοιάζει -το λιγότερο- σαν να έχει ξεπηδήσει από κάποιο παραμύθι ή από έναν πίνακα ζωγραφικής…

Αλήθεια, κοιτάζοντας τις εκπληκτικές εικόνες, δεν νομίζετε ότι ξαφνικά θα εμφανιστούν μπροστά σας… μια βασιλοπούλα ή ένας πρίγκιπας πάνω στο άλογό του ή κάποιο ξωτικό και μια νεράιδα ανάμεσα στα δέντρα;